Wadi Rum – Ik loop langs de zwart-witte tenten die in een rij tegen de rots staan opgesteld. Op de richel boven de rots, begint een vroege duif zich te roeren. “Je wordt vanzelf wakker door de duiven”, was ik gewaarschuwd. Maar ik ben eerder dan de duiven. Ergens links van me slapen de babykamelen met hun moeders in een slordig gemetselde omheining van witte gasbetonblokken.
Langs een pad van uitbundig bloeiende oranje Afrikaantjes, – zo hoog heb ik ze nog nooit gezien – loop ik moeizaam door het rulle zand naar de voorkant van het kamp. De generator is stilgevallen. In de tent waar de toiletten en douches zijn ondergebracht, legt een man kaarsjes klaar. Vastgeplakt in kaarsvet op de stortbak van het toilet, moet het genoeg verlichten om je te kunnen wassen .
Gisteravond in het donker in mijn tent, had ik me Lawrence of Arabia gewaand. Niet omdat ik, zoals de legendarische Welshman, de Arabieren naar een overwinning in een wereldoorlog had geleid. Nee, omdat ik na een kamelentocht en een koude douche zittend op een veldbedje met een kaarsje aan, moest denken aan zijn tekst opgetekend hier in Wadi Rum: “Het water was heerlijk koel. Ik lag daar stil en liet het heldere, donkerrode water over me heen lopen en het stof van de reis wegspoelen.”
Wadi rum. Kloof bij de berg. Een fantastisch woestijngebied in het zuiden van Jordanië. Afhankelijk van de stand van de zon zijn de rotsen die de valleien omringen geel, rood of roze. Alleen het zand blijft onverminderd roze-rood.
Door dit zand trokken duizenden jaren lang de bedoeïen en de handelskaravanen van en naar Mekka. Inmiddels verblijven veel bedoeïenen, zoals de leden van de Howeitat-stam bij wie wij verblijven, nog maar parttime in de woestijn. Velen wonen in een dorp of zelfs in Amman. Hun kinderen moeten immers ook naar school.
Opvallend is de afwezigheid van vrouwen hier. Het zijn de mannen die koken, schoonmaken, thee aanbieden, het platte brood shrak bakken en ’s avonds melancholieke klanken aan hun ud ontlokken. Alleen toen ik Abdullah vroeg wie de messcherpe vouwen in zijn smetteloos witte thaub perste, verwees hij naar een onzichtbare moeder.
Mohammed staat bij de ingang van het kamp. Op dezelfde plaats waar ik gisteren met hem en zijn kamelen de woestijn introk. In een zwarte thaub die tot aan zijn gympies reikt. Op zijn kroeshaar de witte hatta, een soort sluier bijeengehouden met een zwarte band. “You no sleep?” Ik gebaar dat het warm is, maar eigenlijk is het buiten fris. Mohammed lacht. Hij heeft geen tent. Hij slaapt op één van de met kleden behangen banken in het midden van het kamp.
Onder koning Adullah. Overal in Jordanië hangt de koninklijke familie. Meestal in een drie-eenheid: Koning Hussein links, de huidige koning Abdullah in het midden en prins Hamzah, zoon van Husseins vierde vrouw Noor daarnaast.
In Wadi Rum hangt Abdullah eenzaam en alleen aan het tentdoek. Ik loop de weidse woestijn in. Mohammed volgt me op de voet. Zijn Engels is beperkt en onze conversatie bestaat uit meer hiaten dan woorden. Hij komt uit het zuiden van Egypte. Nu het toerisme daar op zijn gat ligt, beproeft hij zijn geluk in buurland Jordanië.
Links van ons duiken rotsen op, waarachter de plek ligt waar Lawrence of Arabia zijn bad nam en inscripties van de Nabateeërs ontdekte terwijl hij naakt rondpoedelde. Abdullah had me er gisteren laten zien hoe je van een struik zeep maakte. Hakken met je mes en dan aan het mengsel een scheutje water toevoegen. Voor ons liggen de zandduinen waar de Jordaanse families gisteren met hun pick-ups over heen crossen.
Hun witte hoofdoeken wapperend in de wind. De kamelen schommelden er rustig langs, niet onder de indruk van hun stalen concurrenten. Op hun rug zaten hun berijders luid in hun mobieltje te kwetteren. Tot laat in de avond scheurden de Nissans en de Toyota’s over de duinen waardoor ik het idee had dat mijn bedoeïenentent aan het circuit van Zandvoort lag.
“You like Mabrouk?”, vraagt Mohammed plotseling. “Heel erg”, lach ik als ik terugdenk aan de witte kameel met wie ik gisteren op een adembenemende zonsondergang afstapte. Met haar tweetenige poten liet ze hartvormige afdrukken achter in het zand.
“El Moederaap Gaal?” Pardon? Mohammed herhaalt de vraag. Ik neem niet aan dat Mohammed zegt wat ik versta en dus haal ik opnieuw mijn schouders op. Hij stop even. Hijst zijn thaub op en vanuit de zak van een spijkerbroek die hij eronder heeft, vist hij een mobiel te voorschijn. Hij hannest even en laat me dan een foto van het Nederlandse voetbalteam zien. Hij wijst op Van Gaal. “El Moederaap Gaal good!” Ja beaam ik “Moederaap Gaal very good.”
Als we terug in het kamp zijn en Mohammed de zwarte thaub voor de witte heeft verwisseld en hete zoete thee bij het ontbijt serveert, vraag ik Abdullah die beter Engels spreekt wat moederaap betekent. “Trainer”, zegt hij nadat hij me een aantal keren heeft laten herhalen. “Waarom vraag je dat?” “Gewoon”, zeg ik “ergens gehoord en het klinkt zo mooi.”
Tekst: Anneke de Bundel – Beeld: Jordanian Tourism Board
Deze reis kwam tot stand op uitnodiging van Visit Jordan
- Wij verbleven in Captain Dessert Camp.
- Per overnachting 50 euro (voor 2 personen).
- Wij deden Jordanië met een .